Epoksi Kaplamalar
- 2 Kasım 2016
- Yayınlayan: Stm Coatech
- Kategori: Eğitici Makaleler
Epoksi, yapı sektöründe çok amaçlı kullanılmaktadır. Epoksiyi öne çıkaran en önemli özelliği başka malzemelere yapışma kapasitesinin yüksek olmasıdır. Yapı sektöründe epoksi, ilk olarak betondaki kılcal çatlakların tamirinde ve betona donatı yapıştırılmasında kullanılmıştır.
Termosetler grubundan kimyasal bir reçinedir. Suya, asite ve alkaliye karşı direnci çok iyidir. Zamanla özelliklerini kaybetmez. Epoksi sistemi, epoksi reçinesi ve bir kürlenme ajanından meydana gelir. Epoksi zemin kaplama reçinesindeki tekil moloküller (monomers) kürlenme ajanı (hardener) ile birkeşerek uzun zincirleme molekül bağları oluşturur (polymer). Bu birleşim; karışım kürlendiğinde sert bir polymer meydana getirir. Genellikle iki komponentli olan epoksiler, diğer termoset plastikler gibi belli süre sonra sıvı halden katı hale geçer ve takip eden ortalama 24 saat içinde kurumaya başlar (üzerine basılabilecek kadar) ve yaklaşık 7 gün içinde final sertliğine ulaşır.
Epoksi, yapı sektöründe çok amaçlı kullanılmaktadır. Epoksiyi öne çıkaran en önemli özelliği başka malzemelere yapışma kapasitesinin yüksek olmasıdır. Yapı sektöründe epoksi, ilk olarak betondaki kılcal çatlakların tamirinde ve betona donatı yapıştırılmasında kullanılmıştır.
Epoksinin zemin kaplaması olarak kullanılma düşüncesi, endüstriyel döşemelerde, üretim sisteminin tüm yüklerinin oturduğu ağır iş, makine, araç ve vinçlerin üzerinde çalıştığı fiziksel ve kimyasal oluşumların beton yüzeylerini olumsuz etkilemesi ile ortaya çıkmıştır.
Sanayi yapılarında ağır çalışma şartları, yüzeyde aşınmalara, kopmalara, kimyasal sıvıların yüzeyde çok sık bulunmaları sonucu bozulmalara ve dağılmalara sebep olmaktadır. Bu olumsuzlukların giderilmesi için beton zemin üzerine ilave olarak ince (0,5 – 5 mm) bir koruma tabakası uygulaması düşünülmüştür. Bu düşünceyle epoksinin endüstriyel zeminlerde kullanılmasına başlanmıştır. Bu süreci diğer mekanlarda da epoksinin kullanılması takip etmiştir.
Endüstriyel uygulamalarda kullanılan plastikler genellikle sentetik polimerlerdir. Polimerler, işleme esasına göre termoplastik ve termoset olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Epoksi, termoset polimer grubuna girmektedir. Dolayısıyla epoksi, polimer esaslı plastik olarak adlandırılabilir.
Epoksiler, epoksi gruplarının kendi aralarında homopolimerizasyonu veya anhidrid, amin, novolak gibi maddelerle reaksiyona girerek elde edilirler. En çok kullanılan epoksi reçineleri, epiklorohidrin ile bisfenol –A’nın reaksiyonu ile elde edilenlerdir.
Bu iki bileşenin oranını değiştirerek alçak viskoziteli sıvılardan yüksek molekül ağırlıklı katı olmak üzere, çeşitli özelliklere sahip ürünler elde edilir. Epoksilerin bir başka önemli çeşidi ECNs (epoksi krezol novolak) ve EPNs (epoksi fenol novolak) gibi novolak reçineleridir; bunların termik özellikleri ve kimyasal mukavemeti çok iyidir. Üçüncü grubu oluşturan sikloalifatikler havada dayanıklılığı ile bilinen epoksilerdir. Aromatik aminlerin epoksidasyonu ile elde edilen dördüncü bir grup, çok iyi mekanik (yorulma dahil) ve termik özelliklere sahiptir. Epoksi reçineleri kalıplama ve dökme reçineleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Kalıplama reçineleri cam elyaflı veya mineral dolgu ile kuvvetlendirilmiş olabilir. Ayrıca aramid lifleri, pamuk ve metal yaprakları ile kuvvetlendirilmiş çeşitleri de vardır.
EPOKSİ BOYANIN KULLANIM ALANLARI
Epoksi boya son kat, asit ve baz gibi kimyasal maddelere maruz kalan metal ve beton yüzeyler ile liman ve sanayi tesislerindeki metal yüzeylere uygulanmis tüm epoksi astar ve ara kat sistemlerin üzerine, son kat kaplama olarak kolaylıkla uygulanabilir.
- Otomobil servisleri ve otoparklar
- Depo ve antrepolar
- Tekstil atölyeleri ve fabrikaları
- Makina imalat ve fabrikaları
- Elektronik montaj ve fabrikaları
- Otomobil fabrikaları
- Gıda imalat tesisleri ve fabrikaları
- Uçak ve helikopter hangarları
- Hastane ve okullar
- Petrokimya tesisleri
- Mağaza ve Restoranlar
- Labaratuvar ve ilaç fabrikalar
EPOKSİ KAPLAMA AVANTAJLARI
- Sürtünmeye ve aşınmaya karşı dayanıklı zeminler oluşturur.
- Kolay temizlenir, hijyeniktir. Agrega ilavesi ile kaymaz bir zemin elde edilebilir.
- Yağ ve kimyasallara karşı dirençlidir.
- Solvent içermez.
- Hijyenik ve antibakteriyeldir.
- Estetik görünümlüdür.
- Yekparedir, derzsiz bir yüzey oluşturur.
- Tozuma yapmaz.
- Yüksek mekanik mukavemetine sahiptir.
- Geniş renk seçeneğine sahiptir.
- Uzun ömürlüdür.
- Bakımı kolaydır.
EPOKSİ KAPLAMANIN ÖZELLİKLERİ
- Yüzey Hazırlığı Yapılması
Epoksi kaplama isinin birinci adimi olarak; gevsek parçaciklarin, düsük mukavemetli serbet tabakasinin alinmasi ve yüzeyin pürüzlendirilmesi amaciyla, yüzey hazirligi yapilacaktir. Aderansi azaltacak veya engelleyecek; her türlü toz, boya, yag, gres benzeri kir yüzeyden temizlenecektir. Yagin çok derinlere isledigi tabakalar var ise bu tabakalarin kaldirilmasi gerekebilir. Yagli bir yüzeye epoksi uygulamasi yapilmaz. Yüzeyler saglam, temiz, pürüzlü ve açik gözenekli bir hale getirilir. Kusgözü bosluklar, delikler tamamen açik hale getirilecektir.Hazirlanmis yüzeylere bir sonraki asamada epoksi astar uygulamasi yapilacaktir. Epoksi astar yüzey ile yapilacak kaplama arasindaki baglayici katmandir. Astarin görevini yapabilmesi, betona tutunabilmesi için yüzey hazirliginin teknigine uygun bir sekilde yapilmasi çok önemlidir.
- Epoksi Astar Uygulaması
Temizlenmis, çatlak ve derz tamirati yapilmis, nem ve su sorunlari olmayan betonarme yüzey, epoksi astar atilmaya uygun hale getirilmistir. Yüzeye solventsiz epoksi astar uygulanir. Malzeme sarfiyati yüzey kosullarina göre degisiklik göstermektedir. solventsiz epoksi astar, yüzeye rulo ile tek kat emprenye edilmelidir. Astar üzerine kuvars kumu serpilecektir. Epoksi astar; bosluklari doldurur, yüzeyin darbe ve kimyasal direncini arttirir, ayni zamanda kendisinden sonra gelen katlarin yüzeye yapismasini saglar.
- Epoksi Ara Kat Uygulaması
solventsiz epoksi astar uygulanan yüzeyler nem, toz ve hava akimindan korunmali. Herhangi bir sekilde yaya veya araç trafigine açilmamalidir. Hava ve ortam sicakligina bagli olarak astar uygulamasindan 6-24 saat sonra üzerine solventsiz epoksi kaplama malzemesi dolgulu olarak, istenilen renkte ve mala ile uygulanir. Uygulama yapmadan önce üzerine kuvars kumu serpilmis yüzey üzerindeki gevsek malzemeler endüstriyel süpürgeler yardimi ile süpürülerek alinir.
- Self Levelling Epoksi Kaplama Son Kat Uygulaması
Solventsiz epoksi ara kat uygulanan yüzeyler nem, toz ve hava akimindan korunacak, herhangi bir sekilde yaya veya araç trafigine açilmayacaktir. Hava ve ortam sicakligina bagli olarak ara kat uygulamasindan 6-24 saat sonra üzerine solventsiz self levelling epoksi kaplama malzemesi uygulanir. Self levelling epoksi kaplama, istenilen renkte, tarakli mala veya seviye taragi ile uygulanir ve hava kabarciklari kirpi rulo ile alinir. Istenilen kalinliga göre malzeme sarfiyati degisecektir. Uygulama bittiginde pürüzsüz çok düzgün ve parlak bir yüzey elde edilir. Hava ve ortam sicakligina bagli olarak, uygulama alani 16-30 saat içinde yaya trafigine açilabilir.
EPOKSİ METAL KAPLAMA UYGULAMASI
Metal yüzeyler, uygun mekanik işlemlerle temizlenebilir. Yüzeydeki paslar ve kabuklar en iyi yöntem olan kumlama işlemiyle temizlenir. Kumlama olanağı yoksa en azından yüzeydeki paslar, elle bir tel fırça yardımıyla kabartılıp daha sonra kıl fırça yada bir bezle silinir. Ardından solventle yıkanır. Ayrıca boya ile zemin arasında, boyanın yüzeye yapışmasını engelleyebilecek her türlü yağ, toz ve benzer maddeler tümüyle alınmalıdır.
Bu islemi takip eden 4 saat içinde boya uygulamasi yapilmalidir. Hazirlanan yüzeylerin boyanmasi hiç bir halde ertesi güne birakilmamalidir.Uygulamanin ertelenmesi zorunlu ise astarlanmadan önce yüzey yeniden kumlanmali veya temizlenmelidir.
Astar üzerine en geç üç ay zarfinda arakat veya sonkat uygulanmalidir.Diger Metal ve Alanlar (Galvaniz,Alüminyum v.s.) Yüzey Tiner ile temizlendikten sonra bir kat Wash Primer uygulanir.
Ana malzeme iyice karistirilir,daha sonra sertlestirici ana malzemeye ilave edilerek homojen oluncaya degin 3 dakika karistirilir.(Tercihen düsük devirli bir karistirici ile) Karisim 15 dakika dinlendirildikten sonra uygulamaya geçilir.Karisim esnasinda ambalajin dip ve yanlarinda ana malzeme kalmamalidir. Uygulama süresince zaman zaman karistirilmaya devam edilmelidir.Karisim ömrü süresince uygulanabilecek miktardan fazla malzeme hazirlanmamalidir. Firça rulo,havali veya havasiz tabanca (Airless Spray) ile uygulanir. +10°C’nin altinda ve bagil nemin %70’in üzerinde oldugu ortamlarda uygulama yapilmamalidir.
Katlar arası bekleme süresi en az 24 saat,en fazla 48 saattir. Bu zaman süresi asildigi takdirde zemin, iyi bir yapisma saglanabilmesi amaciyla zimpara ile pürüzlendirilmelidir. Kuruma süresi 20°C’de yüzeysel kuruma : ½-1 saat, 20°C’de tam kuruma :16-24 saat sürmektedir. Kürlenme süresi ise 20°C’de 7 gündür.
Çelik boru kaplamalarda kumlamadan sonra farklı türlerdeki epoksiler ilgili standartlara ve müşteri taleplerine uygun şekilde püskürtmeli sprey metoduyla boru iç veya dış yüzeyine uygulanır. İç yüzeyde içme suyu taşımaya uygun hijyenik, dış yüzeyde toprak veya deniz suyu korozyonuna dayanıklı çeşitli epoksi kaplamalar kullanılır. İçme suyu projelerinde solventsiz epoksi, sulama borularında coaltar epoksi, kazık borularında glass flake epoksi, doğal gaz borularında ise yüzey pürüzlülüğünü azaltarak gaz akışını kolaylaştırmak için flow coat epoksi kaplama tercih edilmektedir.
REFERANSLAR:
1.Composite, Thermoplastic vs Thermoset Resins, Erişim tarihi: 31 Ekim 2016, http://composite.about.com/od/aboutcompositesplastics/a/Thermoplastic-Vs-Thermoset-Resins.htm
2.This Old House, How to Epoxy-Coat a Garage Floor, Erişim tarihi: 31 Ekim 2016, https://www.thisoldhouse.com/how-to/how-to-epoxy-coat-garage-floor
3.Alfaterrazzo, Epoksi Zemin Kaplama Nedir?, Erişim tarihi: 31 Ekim 2016, http://alfaterrazzo.com.tr/epoksi-zemin-kaplama-nedir/