Depolama tankları, gemiler ve raylı araçların iç yüzeylerinin kaplanmasına ilişkin proje şartnameleri ve de sıvı boru hatlarının iç kaplaması genelde sürekli ve de gözeneksiz ve iğne deliksiz boya/kaplama ya da iç kaplama sistemleri gerekirir. Görsel enspeksiyona güvenmekten ziyade, tank, gemi, raylı araçya da boru hatları hizmete sokulmadan önce onarılabilmeleri için atlamaların, kaçakların ve iğne deliklerinin sayısını ve yerini tespit etmede görsel enspeksiyona güvenmekten ziyade gözenek/iğne deliği/holiday dedektörleri kullanılır. Eğer bu test gerçekleştirilmesse ve boya/kaplama ya da iç kaplama sisteminde tespit edilmemiş kaçaklar varsa, tank, gemi, raylı araçlar ya da boru hattının içeriğindekiler açıkta kalan yüzeye saldırabilir ve çukurlanma korozyonuna, kesit kaybına ve yüzey performasyonuna neden olabilir. Bunun yanı sıra eğer bozulma meydana gelirse içindekiler korozyon ürünleri ve boya/kaplama iç kaplama kırıntısı ile kontamine hale gelebilir. Holiday testi,  iki endüstri testi ile yönetilmektedir ASTM D5162 ve NACE SP0188.

Gözenek/Holiday tespiti genelde son kat uygulandıktan sonra fakat boya/kaplama filminin onarılması gerektiğinde tamamen kürlenmeden önce gerçekleştirilir. Bazı proje şartnameleri, son kat uygulanmadan önce gözenek/holiday testi uygulanmasını gerektirir. Eğer projenizdeki durum buysa, bir sonraki tabakayı uygulamadan önc yüzeyin ara kat temizliğini doğrulamanız gerekecektir.

İki farklı gözenek/holiday dedektörü türü vardır. Bu türkler seçtiğiniz boya/kaplama/iç kaplama sisteminin toplam kalınlığına bağlıdır. Düşük voltaj ya da ıslak sünger gözenek dedektörleri, 20 milden daha az kalınlığa sahip olan boya/kaplama/iç kaplamalar üzerinde kullanılmaktadır. Yüksek voltaj gözenek dedektörleri ya da kıvılcım test cihazları 20 milden daha kalın ve bazı durumlarda 10 milin altındaki boya/kaplama/iç kaplamalarda kullanılmaktadır. Eğer boya/kaplama sisteminin kalınlığını bilmiyorsanız, gözenek/holiday testi gerçekleştirmeden önce kalınlığı ölçmeniz gerekir. Bu dedektörlerin her ikisi de yalnızca iletken yüzeye uygulanan tahribatsız boya/kaplamalar üzerinde işe yarayacaktır.

1. Dedektörü toplayın

Bu gözenek/holiday dedektörü 5 temel bileşen içermektedir.

1. 1. Bir ucunda gümüş renkli metal bir clamp diğer ucunda ise kırmızı yalıtımlı bir tel içeren 24” yalıtımlı çubuk.
   2. A6” sünger
   3. Bir ucunda yay yüklü bakır renkli bir clamp yer alan 25’siyah renkte yalıtımlı topraklama teli (maksimum 75’izin verilir.)
   4. 6-AA batarya üzerinde çalışan 67.5 volt dedektör ünitesi
   5. 4 onsluk ıslatma ajanı şişesi

Dedektör ünitesi iki kutup başı içerir. Tırtıklı kutup başlarından birini gevşeterek, siyah topraklama telinin açıkta kalan metal ucunu küçük deliğe takarak ve kutup başını yeniden sıkarak (yalnızca elle sıkın)topraklama telini kutup başlarından birine bağlayın. Karşı taraftaki kutup başını gevşetin ve çubuktaki kırmızı telin açıkta kalan metal ucunu küçük deliğe takın ve kutup başını yeniden sıkın.

Topraklama teli ve çubuk artık dedektör ünitesine bağlanmıştır. Çubuğun ucundaki gümüş renkli metal kelepçe üzerindeki kelebek somunu gevşetin ve süngeri kelepçeye takın. Kelepçeyi takmadan önce bükülebilir olması için, süngeri hafifçe ıslatmanız gerekebilir. Kelebek somunu elinizle sıkın.

2. Topraklama telini yapıya bağlayın

Topraklama telinin ucundaki bakır renkli yay yüklü kelepçeyi enspekte ettiğiniz yapıya bağlayın. Kelepçenin çıplak çelik ile temas etmesi çok önemlidir. Bu, dedektörü uygun şekilde topraklamak için boya/kaplamanın küçük bir kesitinin çıkartılması gerekebileceği anlamına gelmektedir. Eğer dedektör uygun şekilde topraklanmassa , mevcut olsalar dahi gözenekler/holiday tespit edilemeyecektir.

1. Süngeri doygun hale getirin

Sügeri musluk suyu ile doygun hale getirin. Saf su elektriği musluk suyu kadar iletmediğinden damıtılmış ya da deiyonize su kullanmayın. Eğer kalınlığı 10 milden az olan bir boya/kaplama sistemini enspekte ediyorsanız, musluk suyu yeterlidir. Eğer 10 ila 20 mil kalınlığında bir boya/kaplama sistemini enspekte ediyorsanız, süngeri doygun hale getirmeden önce musluk suyuna ıslatma ajanı eklemeniz gerekecektir. Islatma ajanı suyun gözeneklerden nüfüs etmesini kolaylaştıracaktır. 4 onsluk ıslatma ajanı şişesine 3 galon musluk suyu ekleyin. Süngeri doygun hale getirdikten sonr, aşırı suyu nazikçe sıkın. Sünger tamamen ıslatılmalı fakat su damlatmamalıdır.

1. Dedektörü açın ve kalibrasyon ve sürekliliği dorulayın

Aç/Kapa anahtarını kullanarak dedektör ünitesini açın. Ardından ünitenin uygun hassasiyette ( 80,000 ohmsdan fazla, 90,000 ohmsdan az) çalıştığını doğrulayın. Dedektör ünitesinin önünde biri kırmızı(OUT)  biri siyah(IN) renkte iki basılabilir buton vardır. Eğer siyah butona basarsanız ve ünite sinyal verirse ünite kalibrasyondadır (IN). Eğer kırmızı butona basarsanız ve ünite sinyal verirse ünite kalibrasyon dışıdır (OUT) ve kalibre edilmesi gerekir.

Boyanmış/kaplanmış yüzeyleri enspekte etmeden önce, dedektör ünitesinin uygun şekilde topandığından emin olarak sürekliliği doğrulayın. Bunu yapmak için, ıslatılmış süngeri yağının boyanmamış/kaplanmamış kesitine dokundurmanız ya da kasti bir iğne deliği oluşturmanız gerekecektir. Islatılmış süngeri boyanmamış/kaplanmamış yüzey ya da iğne deliği üzerine sürün. Eğer dedektör sinyalleri daha yüksek bir ses oluşturur ve kırmızı ışık yanarsa topraklama yeterlidir. Eğer dedektör sinyal vermesse, ıslatılmış süngeri topraklama kelepçesine dokundurun. Eğer bir sinyal duyarsanız, dedektör uygun şekilde çalışıyor yalnız topraklama teması yeterli değil demektir. Bu durumda, topraklama telinin yapı ile temasını düzeltmeniz gerekecektir. Eğer ıslatılmış sünger topraklama kelepçesine dokundurulduğunda dedektör sinyal vermesse, dedektör düzgün çalışmıyor demektir ve kullanılmamalıdır.

5.Boyanmış/kaplanmış yüzeyleri enspekte etme

Dedektörün operasyonel olduğunu ve topraklama temasının yeterli olduğunu doğruladıktan sonra, sistematik üst üste bindirme yöntemini kullanarak saniye başına yaklaşık bir doğrusal foot hızında ıslatılmış süngeri yüzeylere sürerek yüzeyi enspekte edin. Süngeri gerektiği şekilde hareket ettirin ve köşelerin içerisi ve cıvata başlarının ve somunların etrafı gibi düz olmayan yüzeyleri kontrol etmek için süngerin uçlarını dahi kullanın. Süngerin ıslaklığını sık sık kontrol edin ve gerektiğinde süngeri yeniden ıslatın. Dedektör ünitesi gözenek/holiday tespit edilmesi durumunda sinyal verecek hem sesli hem görsel bir alarma sahiptir. Eğer dedektör ünitesi sinyal verirse, süngeri açın ve gözeneğin tam yerini belirleyin. Kusurlu alanı gözenek/holiday onarıldıktan sonra temizlenebilecek diğer yağsız/yapışmaz işaret kalemleri ile daire içine alın.

• Dedektörü toplayın

Bu gözenek/holiday dedektörü 7 temel bileşenden oluşmaktadır.

-24” yalıtımlı çubuk

-siyah yalıtımlı kablo

-elektrot (neopren kauçuk, pirinç fırça ya da helezon yay)

-klipsli yalıtımsız topraklama teli

-yeniden şarj edilebilir bir batarya ile çalıştırılan ayarlanabilir voltaj regulatörlü bir dedektör ünitesi

-yedek batarya ve batarya şarj ünitesi

-taşıma kutusu

Düşük voltaj dedektöründe olduğu gibi portun birine topraklama teli diğerine ise elektrot kablosu bağlanır. Ardından çubuğu elektrot kablosuna bağlayın.

• Voltaj ayarını seçin

Yüksek voltaj gözenek/holiday dedektörü kullanılırken, voltaj ayarını seçmek en önemli aşamalardandır. Eğer seçilen voltaj çok düşükse, dedektör mevcut olsa dahi gözenekleri/holidayleri tespit edemeyecektir. Eğer voltaj çok yükseğe ayaranırsa, boya/kaplamaya hasar verebilirsiniz. Proje şartnamesi ya da boya/kaplama sistemi imalatçısından doğru voltaj ayarını öğrenebilirsiniz.

Bu bilgilerin ışığında, ASTM D5162 “Metalik Yüzeyler Üzerinde İletken Olmayan Koruyucu Boya/Kaplamaların Süreksizlik (Gözenek/Holiday) Testi Uygulaması” voltaj ayarlarının hesaplanmasına ilişkin bir formül içermektedir:

Sağdaki tablo, denklemi kullanan 20 ila 95 mil aralığındaki boya/kaplama kalınlığı için hesaplanan bir voltaj listesi sunar.

‘Voltaj ayarı’ portundaki koruyucu kapağı sökün ve bir tornavida kullanarak anahtarı arzu edilen voltaja (tablodan) döndürün ve koruyucu kapağı geri takın.

• Topraklama telini yapıya ya da toprağa bağlayın

Topraklama telini,enspekte ettiğiniz yapıya bağlayın. Telin çıplak çelik ile temas eder durumda kalması çok önemlidir. Bu, dedektörü uygun şekilde topraklamak için boya/kaplamanın küçük bir bölümünü çıkarmanız gerekebileceği anlamına gelmektedir.

• Dedektörü açın ve sürekliliğini doğrulayın

On/Off anahtarını “On/Açık” konumuna getirin. Vızıltılı bir ses duyacaksınız eğer duymazsanız bataryanın şarj edilmesi ya da değiştirilmesi gerekebilir.

Sürekliliği doğrulamanız için elektrotu yapının boyanmamış/kaplanmamış bölümüne dokundurmanız ya da kasti bir gözenek/holiday oluşturmanız gerekir. Elektrot buraya sürtüldükten sonra sinyal verirse topraklama yeterlidir. Eğer sinyal vermezse, elektrodu topraklama teline dokundurun. Eğer sinyal duyarsanız dedektör uygun şekilde çalışıyor fakat topraklama teması yeterli değildir. Bu durumda telin yüzey ya da toprakla temasını düzeltmeniz gerekir. Eğer hala sinyal vermiyorsa dedektör düzgün çalışmıyordur ve kullanılmamalıdır.

• Boyanmış/kaplanmış yüzeyleri enspekte edin

Dedektörün çalışır durumda olduğunu ve topraklama temasının yeterli olduğunu doğruladıktan sonra, sistematik üst üste bindirme yöntemini kullanarak elektrotu yaklaşık saniyede bir doğrusal foot hızında boyanmış/kaplanmış yüzeylere sürterek enspekte edin. Dedektör gözenek/holiday tespit etmesi durumunda sinyal verecek sesli bir alarma sahiptir. Ayrıca kaçağın yerini görsel olarak işaret eden bir kıvılcım da oluşturacaktır. Kusurlu alanı gözenek/holiday onarıldıktan sonra temizlenebilecek diğer yağsız/yapışmaz bir kalem ile daire içine alın.

KAYNAKLAR:
1.Paint Square, Fundamentals of Holiday Detection, Erişim tarihi: 11 Ağustos 2016, http://www.paintsquare.com/library/articles/applicator_training_bulletin__fundamentals_of_holiday_detection.pdf
2.Caltrans, Method for Holiday Detection in Epoxy-Coated Reinforcing Steel, Erişim tarihi: 11 Ağustos 2016, http://www.dot.ca.gov/hq/esc/ctms/pdf/CT_685dec02.pdf
3.Raven Lining Systems, Holiday Inspection Technical Bulletin, Erişim tarihi: 11 Ağustos 2016, http://www.ravenlining.com/wp-content/uploads/2014/09/Holiday-Inspection-Testing-Coatings.pdf