Yüksek Voltaj Holiday Testi

Holiday testi küçük delikler ve boşluklar gibi kabul edilemez süreksizlikleri tespit etmek için koruyucu kaplamalara uygulanan tahribatsız bir test yöntemidir. Test akım devresini tamamlamak ve akım olup olmadığını görmek için bir elektrik devresinin kontrol edilmesini içerir. Bu test kolaylıkla görünmeyen film kaplama süreksizliklerini bulmak içi

Holiday testi küçük delikler ve boşluklar gibi kabul edilemez süreksizlikleri tespit etmek için koruyucu kaplamalara uygulanan tahribatsız bir test yöntemidir. Test akım devresini tamamlamak ve akım olup olmadığını görmek için bir elektrik devresinin kontrol edilmesini içerir. Bu test kolaylıkla görünmeyen film kaplama süreksizliklerini  bulmak için kullanılır.

Depolama tankları, gemiler ve raylı araçların iç yüzeylerinin kaplanmasına ilişkin proje şartnameleri ve sıvı boru hatlarının iç kaplaması genelde sürekli, gözeneksiz ve iğne deliksiz boya/kaplama ya da iç kaplama sistemleri gerektirir. Tank, gemi, raylı araç ya da boru hatları hizmete sokulmadan önce onarılabilmeleri için atlamaların, kaçakların ve iğne deliklerinin sayısını ve yerini tespit etmede görsel enspeksiyona güvenmekten ziyade holiday dedektörleri kullanılır. Eğer bu test gerçekleştirilmezse ve boya/kaplama ya da iç kaplama sisteminde tespit edilmemiş kaçaklar varsa; tank, gemi, raylı araçlar ya da boru hattının içeriğindekiler açıkta kalan yüzeye saldırabilir ve çukurcuk korozyonuna, kesit kaybına, yüzey deformasyonuna neden olabilir. Bunun yanı sıra eğer bozulma meydana gelirse içindekiler korozyon ürünleri ve boya/kaplama iç kaplama kırıntısı ile kontamine hale gelebilir. Holiday testi,  iki endüstri testi ile yönetilmektedir. Bunlar ASTM D5162 ve NACE SP0188.

Gözenek/Holiday tespiti boya/kaplama filminin onarılması gerektiğinde genelde son kat uygulandıktan sonra fakat tamamen kürlenmeden önce gerçekleştirilir. Bazı proje şartnameleri, son kat uygulanmadan önce holiday testi uygulanmasını gerektirir. Eğer projenizdeki durum bu ise, bir sonraki tabakayı uygulamadan önce yüzeyin ara kat temizliğini doğrulamanız gerekecektir.

Holiday Dedektörü Seçme

İki farklı holiday dedektörü türü vardır. Bu türler seçtiğiniz boya/kaplama/iç kaplama sisteminin toplam kalınlığına bağlıdır. Düşük voltaj ya da ıslak sünger gözenek dedektörleri, 20 milden daha az kalınlığa sahip olan boya/kaplama/iç kaplamalar üzerinde kullanılmaktadır. Yüksek voltaj gözenek dedektörleri ya da kıvılcım test cihazları ise 20 milden daha kalın boya/kaplama/iç kaplamalarda kullanılmaktadır. Eğer boya/kaplama sisteminin kalınlığını bilmiyorsanız, holiday testi gerçekleştirmeden önce kalınlığı ölçmeniz gerekir. Bu dedektörlerin her ikisi de yalnızca iletken yüzeye uygulanan tahribatsız boya/kaplamalar üzerinde işe yarayacaktır.

Bu makalemizde Yüksek Voltaj Holiday Dedöktörü incelenecektir.

İki tip yüksek voltajlı holiday dedektörü vardır. Bunlar titreşimli doğru akım dedektörü ve sürekli doğru akım dedektörüdür. Titreşimli doğru akım holiday detektörü en yaygın kullanılan tiptir.

Sürekli doğru akım  dedektörü genellikle daha ucuzdur ve kuru kaplamalarda iyi çalışır. Fakat bu test cihazı, kaplamanın yüzeyinden geçerken sabit bir akım oluşturduğundan, kaplamaya geri beslenenen bir akım verebilir ve yanlış bir gözenek tespit edilmesine neden olabilir. Sayaçtan “bip” sesi çıkaracak miliamp ayarını ayarlamak için bu sayaçlarda bir duyarlılık düğmesi vardır. Çoğu kaplama için, varsayılan ayar genellikle çalışır; ancak bir kıvılcım olmadan metreden “bip sesi” alıyorsanız, ayarı değiştirmeniz gerekebilir.

Sürekli doğru akım holiday dedektörü  yüksek voltajı sürekli olarak boşaltır ve boru hatları, depolama tankları ve valfler üzerindeki gözenek testlerinde iletken olmayan kaplamalar için uygundur.

Titreşimli doğru akım dedektörü ise kaplamalarda nem yoğuşması olsa bile nemli ortamlarda kullanılabilmeleri açısından çok yönlüdür. Elektrik darbeleri 20 ila 60 cps arasında üretilir. Her elektrik darbesi, 20 ila 200 mikrosaniyelik bir süre boyunca “açık” olur. Hassasiyet topuzu gerektirmezler ve nemli koşullarda çalışabilme avantajına sahiptirler.

Yüksek Voltaj (Kıvılcım) Holiday Dedektörü Kullanımı

yuksek-voltaj-holiday-testi-gorsel-3
  • 1.Dedektörü toplayın

Bu holiday dedektörü 7 temel bileşenden oluşmaktadır.

    • 24” yalıtımlı çubuk
    • siyah yalıtımlı kablo
    • elektrot (neopren kauçuk, pirinç fırça ya da helezon yay)
    • klipsli yalıtımsız topraklama teli
    • yeniden şarj edilebilir bir batarya ile çalıştırılan ayarlanabilir voltaj regulatörlü bir dedektör ünitesi
    • yedek batarya ve batarya şarj ünitesi
    • taşıma kutusu

Dedektör ünitesi iki kutup başı içerir. Tırtıklı kutup başları gevşetilerek birine topraklama telini diğerine ise elektrot kablosunu takarak kutup başları yeniden sıkılır (yalnızca elle sıkılır). Ardından çubuk elektrot kablosuna bağlanır.

  • 2. Voltaj ayarını seçin

Yüksek voltaj holiday dedektörü kullanılırken, voltaj ayarını seçmek en önemli aşamalardandır. Eğer seçilen voltaj çok düşükse, dedektör mevcut olsa dahi gözenekleri tespit edemeyecektir. Eğer voltaj çok yükseğe ayarlanırsa, boyaya/kaplamaya hasar verebilirsiniz. Proje şartnamesi ya da boya/kaplama sistemi imalatçısından doğru voltaj ayarını öğrenebilirsiniz.

Bu bilgilerin ışığında, ASTM D5162 “Metalik Yüzeyler Üzerinde İletken Olmayan Koruyucu Boya/Kaplamaların Süreksizlik (Gözenek/Holiday) Testi Uygulaması” voltaj ayarlarının hesaplanmasına ilişkin bir formül içermektedir.

yuksek-voltaj-holiday-testi-gorsel-4
yuksek-voltaj-holiday-testi-gorsel-5

Sağdaki tablo, denklemi kullanan 20 ila 95 mil aralığındaki boya/kaplama kalınlığı için hesaplanan bir voltaj listesi sunar.

‘Voltaj ayarı’ portundaki koruyucu kapağı sökün ve bir tornavida kullanarak anahtarı arzu edilen voltaja (tablodan bakarak) döndürün ve koruyucu kapağı geri takın.

  • 3.Topraklama telini yapıya ve toprağa bağlayın

Topraklama telini, enspekte ettiğiniz yapıya bağlayın. Telin çıplak çelik ile temas eder durumda kalması çok önemlidir. Bu, dedektörü uygun şekilde topraklamak için boya/kaplamanın küçük bir bölümünü çıkarmanız gerekebileceği anlamına gelmektedir.

  • 4.Dedektörü açın ve sürekliliğini doğrulayın

On/Off anahtarını “On/Açık” konumuna getirin. Vızıltılı bir ses duyacaksınız eğer duymazsanız bataryanın şarj edilmesi ya da değiştirilmesi gerekebilir.

Sürekliliği doğrulamanız için elektrotu yapının boyanmamış/kaplanmamış bölümüne dokundurmanız ya da kasti bir gözenek oluşturmanız gerekir. Elektrot buraya sürtüldükten sonra sinyal verirse topraklama yeterlidir. Eğer sinyal vermezse, elektrodu topraklama teline dokundurun. Eğer sinyal duyarsanız dedektör uygun şekilde çalışıyor fakat topraklama teması yeterli değildir. Bu durumda telin yüzey ya da toprakla temasını düzeltmeniz gerekir. Eğer hala sinyal vermiyorsa dedektör düzgün çalışmıyordur ve kullanılmamalıdır.

  • 5.Boyanmış/kaplanmış yüzeyleri enspekte edin

Dedektörün çalışır durumda olduğunu ve topraklama temasının yeterli olduğunu doğruladıktan sonra, sistematik üst üste bindirme yöntemini kullanarak elektrotu yaklaşık saniyede bir doğrusal foot hızında boyanmış/kaplanmış yüzeylere sürterek enspekte edin. Dedektör gözenek tespit etmesi durumunda sinyal verecek sesli bir alarma sahiptir. Ayrıca kaçağın yerini görsel olarak işaret eden bir kıvılcım da oluşturacaktır. Kusurlu alanı gözenek onarıldıktan sonra temizlenebilecek diğer yağsız/yapışmaz bir kalem ile daire içine alın.

yuksek-voltaj-holiday-testi-gorsel-6

STM Coatech, Paint Test Equipment (İngiltere) ve PWCI (Avustralya)’nin Türkiye distribütörüdür.

STM Coatech, SSPC PCI (Uluslararası Kaplama Enspektörlüğü) ve Corrodere (MPI Group England) Türkiye, Romanya, Ukrayna, Gürcistan, Rusya, Azerbaycan, Turkmenistan, Kazakistan, Irak, Katar, Kuveyt, Umman, Sudan ve Cezayir resmi lisansörüdür.
Ayrıca Türkiye başta olmak üzere yukarıda bahsetmiş olduğumuz ülkelerin yetkili sınav merkezidir. Corrodere Enspeksiyon Kursları aşağıda sıralanmıştır.

1.Icorr Level 1
2.Icorr Level 2
3.Icorr Level 3
4.IMO PSPC
5.Corrodere Hot Galvanizing
6.Corrodere Insulation Inspector
7.Practical Workshop Icorr 1,2,3
8.Corrodere Marine & Offshore Inspector
9.Transition to Icorr

REFERANSLAR:
1.Paint Square, Fundamentals of Holiday Detection, Erişim tarihi: 2 Mayıs 2018, http://www.paintsquare.com/library/articles/applicator_training_bulletin__fundamentals_of_holiday_detection.pdf
2.Caltrans, Method for Holiday Detection in Epoxy-Coated Reinforcing Steel, Erişim tarihi: 2 Mayıs 2018, http://www.dot.ca.gov/hq/esc/ctms/pdf/CT_685dec02.pdf
3.Raven Lining Systems, Holiday Inspection Technical Bulletin, Erişim tarihi: 2 Mayıs 2018, http://www.ravenlining.com/wp-content/uploads/2014/09/Holiday-Inspection-Testing-Coatings.pdf
4. Corrosion Pedia, Tools & Tips: Holiday Detection on Coated Steel & Concrete Substrates, Erişim Tarihi: 2 Mayıs 2018, https://www.corrosionpedia.com/2/4173/corrosion-prevention/application-methods/tools-tips-holiday-detection-on-coated-steel-concrete-substrates